Literatura nt. wystąpień z Kościoła Katolickiego (chronologicznie):

perspektywa kościelna („eklezjologiczna”)

1) Juan de Lugo, „De virtute fidei divin?”, rozdział 18, pozdrozdział 4 „De apostasia: quid sit et an sit species infidelitatis” (w punkcie 105 użycie zwrotu „subditus Ecclesiae„)

2) Giovanni Perrone, ?Praelectiones theologicae de virtutibus fidei, spei et caritatis?, Ratyzbona 1865, tom 1, punkty 524-527

3) Joseph Aloysius McCloskey, „The subject of ecclesiastical law according to Canon 12„, Waszyngton 1943, ss. 154-162 (doktorat z prawa kanonicznego omawiający podleganie apostatów prawu kanonicznemu)

4) Joseph Klein, „Grundlegung und Grenzen des kanonischen Rechts„, Tübingen 1947 (prapoczątek idei wystąpienia na gruncie kościelnym)

5) Louis Richard, „Une th?se fondamentale de l’oecuménisme: le bapt?me, incorporation visible l’Église„, Nouvelle Revue Théologique nr 74 rok 1952, ss. 485-92

6) Lorenzo Bedeschi, artykuł „Sbattezzarsi„, „Avvenire d’Italia„, 9 listopada 1958 (reakcja na wystąpienie Aldo Capitiniego)

7) ks. prof. Carlos M. Corral Salvador, „Incorporacion a la Iglesia por el bautismo y sus consecuencias juridicas„, Revista Espa?ola de Derecho Canónico, tom 19, numer 57, rok 1964, ss. 817-854 (zwłaszcza 828-829) (podleganie prawu kościelnemu jako konsekwencja chrztu)

8 ) Yves Marie Joseph Congar, „Lay People in the Church: A Study for a Theology of Laity„, 1965, ss. 22-48

9) Peter Krämer, „Kirche der freien Gefolgschaft. Kirchenrechtliche Überlegungen zu einem umstrittenen Kirchenmodell„, München 1981

10) ks. Remigiusz Sobański, „Eklezjologia nowego Kodeksu Prawa Kanonicznego„, „Prawo kanoniczne”, 28/1985 nr 1-2, s. 15-19 (referat wygłoszony na Piątym Międzynarodowym Kongresie Prawa Kanonicznego w Ottawie, 19-26 sierpnia 1984)

11) The Code of Canon Law: A Text and Commentary, Paulist Press, 1985, s. 31 (objaśnienie kanonu 11)

12) Klaus Lüdicke, „Die Kirchengliedschaft und die plena communio. Eine Anfrage an die dogmatische Theologie aus der Perspektive des Kirchenrechts„, Graz 1986, ss. 377-391 (kluczowe przypisy 50 i 51)

13) Paul Anthony Litwin, An analysis of the phrase „baptizati in Ecclesia catholica” in canon 11 as a juridical determinant of the obligation to merely ecclesiastical laws, Catholic University of America, 1990 (praca dyplomowa)

14) Patric J. Cogan, „The understanding of defection in the 1983 Code of Canon Law„, Saint Paul University, Ottawa, Canada, 1991

15) Pasquale Colella, „La libert? religiosa nell’ordinamento canonico„, Neapol 1999, wydanie 3, ISBN 88-243-1318-3 wyd. Jovene, rozdział 4 podrozdziały 1 i 3 (krytyka zasady semel catholicus semper catholicus z pozycji religijnej)

16) New Commentary on the Code of Canon Law, 2002, s. 63-64 (objaśnienie kanonu 11)

17) J. Krukowski R. Sobański, „Komentarz do Kodeksu Prawa Kanonicznego„, tom 1 Księga I Normy ogólne ISBN 83-7014-480-2 Poznań 2003, s. 60-62

18) Gerald Gruber, „Zur Problematik des vor staatlicher Stelle vollzogenen Kirchenaustritts vor dem Hintergrund des Zirkularschreibens des Päpstlichen Rates für die Gesetzestexte vom 13. März 2006 und der Erklärung der Österreichischen Bischofskonferenz zum Kirchenaustritt vom März 2007„, ISBN 978-3-936741-19-3

19) Andreas Weiß, „Der sog. Kirchenaustritt in Deutschland ? stets ein actus formalis defectionis ab Ecclesia catholica? Neue Klärungen in einer alten Frage„, De Processibus Matrimonialibus, tom 13/2006, ss. 147-171

20) ks. Piotr Steczkowski „Wystąpienie z Kościoła katolickiego aktem formalnym w świetle dokumentu Papieskiej Rady ds. Tekstów Prawnych z 13 marca 2006„, Annales Canonici 2/2006, s. 179-193 (zwłaszcza s. 187)

21) Heinrich Reinhardt, „Ökumenische Perspektiven der katholischen Kirchenverfassung” w: „Gläubigkeit und Recht und Freiheit. Ökumenische Perspektiven des katholischen Kirchenrechts„, red. Wolfgang Bock, 2006, s. 106-107

22) ks. Tomasz Jakubiak „Istotne elementy konstytutywne formalnego aktu wystąpienia z Kościoła oraz czynności związane z jego przyjęciem„, Ateneum kapłańskie, nr 601, maj-czerwiec 2009

23) Encyklopedja kościelna podług teologicznej encyklopedji Wetzera i Weltego z licznemi jej dopełnieniami„, tom 17, s. 119, wydanie 2, Wydawnictwo Antyk, Komorów 2010 (zwrot „subditus Ecclesiae” („poddany Kościoła„) w 2010 roku)

24) Piotr Majer, „Komentarz do Kodeksu Prawa Kanonicznego„, Kraków 2011 (kanony 11, 455 i 456, które mają znaczenie cywilne)

dokumenty źródłowe:

25) Sobór Trydencki, sesja siódma, 3 marca 1547 roku, „O Chrzcie”, kanony 7, 8 i 14 (podleganie ochrzczonych prawu kościelnemu)

26 a) encyklika „Inter omnigenas„, 2 luty 1744, par. 16

26 b) brewe ?Singulari nobis?, 9 luty 1749, par. 2

(Benedykt XIV wspomina, że odpowiednio muzułmanie i żydzi nie podlegają prawu kanonicznemu)

27) brewe „Singulari nobis„, 9 luty 1749, par. 12-16, DS 2566-2570 (heretycy – czyli protestanci – podlegają władzy Kościoła)

28) źródła kanonów 12 w KPK 1917 i 11 w KPK 1983 (podane przez sam Watykan)

29 a) Acta Apostolicae Sedis, numer 33 rok 1941, ss. 389-391, instrukcja ?Saepenumero? z 14 lipca 1941 roku, punkt 2 (Watykan przypomina o obowiązku udziału we mszy)

29 b) Acta Apostolicae Sedis, numer 64 rok 1972, s. 173, instrukcja „Inter alia” z 11 kwietnia 1971 roku, punkt 1

29 c) list okólny z 31 marca 1977 roku

(29 b) i c) – Watykan przypomina o obowiązku spowiedzi dzieci przed Pierwszą Komunią)

30) Kongregacja Świętego Oficjum, Watykan, 2 października 1950; Acta Apostolicae Sedis, 1950, nr 42, s. 739 (dekret o wpisaniu książki Josepha Kleina na Indeks Ksiąg Zakazanych)

31) odrzucenie prawa do wystąpienia z Kościoła podczas prac nad Kodeksem Prawa Kanonicznego (lata 1973-1983)

perspektywa świecka (prawna):

32) Aldo Capitini, „Battezzati non credenti: lettera all? arcivescovo di Perugia„, Parenti 1961

33) Walter Ullmann, „The individual and society in the Middle Ages„, 1966, ss. 7-15

34) J.A. Walkate, „The Right of Everyone to Change his Religion or Belief ? some observations„, Netherlands International Law Review, tom 30, numer 2, sierpień 1983, strony 146-160

35) Ronald Flowers, „Can churches discipline members and win in court?„, ?Journal of church and state?, tom 27 nr 3/1985

36) Richard Cupp, „Religious Torts: Applying the Consent Doctrine as Definitional Balancing„, UC Davis Law Review, Vol. 19, 1986

37) Paul Hayden, Religiously Motivated ?Outrageous? Conduct: Intentional Infliction of Emotional Distress as a Weapon Against ?Other People?s Faiths?, William and Mary Law Review, tom 34/1992-93

38) Gérard Gonzalez „La Convention européenne des droits de l’homme et la liberté des religions„, Paryż 1997, s. 94, ISBN 2-7178-3314-5 (wnioski ze skargi 2525/65 – zob. nr 47)

39) Karl F. Pansler, „Church Discipline and the Right of Privacy„, ss. 65-78 w: „Christian Ministries and the Law. What Church and Para-Church Leaders Should Know„, Grand Rapids 1999, (także uzupełnienie do wydania 2: s. 253-254)

40) Andrea Albertazzi, „L?aspetto guiridico dello sbattezzo„, L?ateo, nr 2/2004 (31), s. 15, ISSN 1129-566X

41) Jeffrey Shulman, „The Outrageous God: Emotional Distress Tort Liability and the Limits of Religious Advocacy„, Georgetown University Law Center 2008

42) Raffaele Carcano, Adele Orioli, „Uscire dal gregge„, Luca Sossella Editore 2008

dokumenty źródłowe:

43) wyrok Sądu Apelacyjnego we Florencji z 25 października 1958 roku o tym, że biskup jest niewinny znieważenia małżeństwa ponieważ małżonkowie nie wystąpili z Kościoła Katolickiego

44) postanowienie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu z dnia 6 lutego 1967 roku w sprawie niedopuszczalności procesu o anulowanie chrztu (skarga 2525/65)

45) wyrok szwajcarskiego Trybunału Federalnego z 8 lutego 1978 roku ustalający zasady występowania z kościołów

46) postanowienie ETPCz w Strasburgu z 14 maja 1984 roku w sprawie 9781/82 (E. i G.R. przeciwko Austrii)

47) postanowienie ETPCz w Strasburgu z 4 grudnia 1984 roku w sprawie 10616/83 (Gottesmann przeciwko Szwajcarii)

48) wyrok Sądu Najwyższego Oklahomy z 17 stycznia 1989 roku o tym, że prawo do wystąpienia z kościołów gwarantuje konstytucja USA

49) komentarz generalny nr 22 Biura Wysokiego Komisarza ONZ ds. Praw Człowieka z 30 lipca 1993 roku

50) raport Specjalnego Sprawozdawcy ONZ ds. Nietolerancji Religijnej E/CN.4/1997/91 z 30 grudnia 1996 roku

Facebook Comments

Post a comment